یکی از چالش‌های مهم در سواحل دریا، چالش‌های فرهنگی است که منجر به بروز ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی در این مناطق می‌شود.
به گزارش کاسپین24|سواحل جنوبی دریای خزر در طول بیش از ۷۰۰ کیلومتر، با برخورداری از جنگل‌های انبوه با طروات و سر سبز دامنه‌ها و ارتفاعات البرز در یک سمت و چشم انداز آب‌های نیلگون دریای خزر در سمت دیگر و همچنین وجود رطوبت نسبی مطلوب و هوای معتدل تا گرم در طول سال و به ویژه در فصل تابستان، از شلوغ‌ترین و پر جاذبه‌ترین نواحی توریستی و گردشگری ایران محسوب می‌شود و از این نظر در کل ایران شرایط منحصر به فردی دارد.
مازندران با توجه به طبیعت منحصر به فرد خود در مقاطع مختلف سال و خصوصاً در تعطیلات عید نوروز و تابستان، پذیرای گردشگران از نقاط مختلف کشور است.اجتماع گردشگران در محیط ساحل دریا به نوعی، اجتماع فرهنگ‌های مختلف است.
سرتیپ دوم پاسدار مرتضی میرزایی فرمانده انتظامی مازندران، گفت:مناطق گردشگری، چون سواحل دریا، همانند محیط جامعه، شهر‌ها و روستا‌ها می‌تواند آبستن حوادث، جرایم، ناهنجاری‌ها و کجروی‌ها مختلف باشد و با توجه به حضور فرهنگ‌های مختلف و همچنین تأثیر فرهنگ‌های بیگانه با فرهنگ بومی، ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی به عنوان یک مسئله مهم و قابل تأمل مطرح می‌شود.
با توجه به باز بودن محیط در ساحل دریا و همچنین حضور اقشار و سنین خاصی از گردشگران، وقوع ناهنجاری‌های اخلاقی و اجتماعی محتمل‌تر از محیط‌های دیگر جامعه است.
مدیریت سواحل در اغلب نقاط از جمله مازندران، بین تعداد زیادی از بخش‌ها و سازمان‌ها در سطوح مختلف دولتی و غیر دولتی پراکنده شده و تشکیلات منسجمی برای هماهنگی بخش‌ها و گروه‌های مختلف بهره بردار و ذینفع در مناطق ساحلی ایجاد نشده است، بنابراین نوعی مدیریت یکپارچه به جای مدیریت پراکنده و ناهماهنگ مورد نیاز است.
گردشگران و مسافران با تفکر رها بودن از نظارت‌های محیط‌های شهری در سواحل دریا رفتار‌هایی همچون بدحجابی، کشف حجاب، شنای مختلط و... را بروز می‌دهند که نه تنها شایسته نظام اسلامی نیست بلکه فضای معنوی حاکم بر مازندران که دیار علویان است را خدشه وارد می‌کند.
بر این اساس، مقابله با این نوع رفتار‌ها تنها از سوی نیروی انتظامی با توجه به گستره محیطی و جغرافیایی این استان اعم از ساحل و جنگل، دشوار خواهد بود.
در بررسی‌های انجام شده در سواحل دریا، نشان از آن دارد که افراد تمایل به این دارند که با خانواده خود در آب باشند و نمی‌خواهند از خانواده، اعم از همسر و فرزندان خود جدا شوند.
از طرف دیگر در بسیاری از سواحل شهرستان‌ها فضای کم و محدود طرح خانم‌ها و حضور جمعیت بالا و متراکم، خانم‌ها را متمایل به حضور در منطقه عمومی می‌کند.
از طرف دیگر در دسترس نبودن و دور بودن طرح‌های سالم سازی موجبات این را فراهم می‌کند تا خانم‌ها در ساحل عمومی به درون آب بروند و همچنین باید این را گوشزد کرد تعدادی از افراد، سواحل دریا را برای نشان دادن فرهنگ بی بند و باری و اشاعه آن در بین سایر افراد جامعه انتخاب می‌کنند هر چند تعداد اینگونه افراد کم هست لیکن اثر روانی بر سایر شهروندان خواهد داشت.
علل ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی در سواحل
۱- نبود بستر‌های اجتماعی، فرهنگی مناسب برای کسب یا ابراز هویت‌های خاص در مقوله‌های سن و جنس سبب شده است که اقشار طبقه‌های مختلف برای ابراز هویت خود به یک طریق اقدام کنند و آن روی آوردن به سواحل، البته نه به منظور استفاده از کارکرد اصلی آن (ورزش مفرح شنا) بلکه فقط برای ابراز هویت به این دلیل که امکان آن در داخل شهر و محله زندگی وجود ندارد.
به همین دلیل، ناهنجاری‌های بسیاری را در سواحل شاهد هستیم، زیرا امروزه در محیط‌های بزرگ و ناشناخته، افراد بدلیل گمنام بودن بهتر از مکان زندگی، هویت خود را ابراز کرده و یا کسب می‌کنند.
۲- احتمالاً به دلیل فشار اجتماعی ناشی از زندگی شهری و نیز کمبود امکانات لازم برای پر کردن اوقات فراغت، افراد سعی می‌کنند به سواحل روی بیاورند، چون هم شکستن قیود اجتماعی در آنجا عادی است و هم امکانات طبیعی و کم هزینه وجود دارد تا از این طریق اوقات فراغت خود را پر کنند.
میزان انحرافات اجتماعی در سواحل به این دلیل زیاد است که امکان شکستن قیود اجتماعی الزام آور در آن راحت است.
۳- از آنجایی که دست یابی به امکانات ورزشی و تفریحی سالم در زندگی شهری برای جوانان‌ها، آسان و برای اکثریت در شرایط فعلی ناممکن است، لذا رفتار‌های ناهنجار در سواحل برای طبقات پایین، جبران مافات است.
۴- با توجه به اینکه قسمت عمده ساحل شمال یا در اختیار نهاد‌های رسمی و یا در مالکیت اشخاص حقیقی است، قسمت زیاد جمعیت بومی و یا توریسم در حداقل فضای اجتماعی و فیزیکی ساحل باید به ارضای نیاز‌های عاطفی، زیستی و اجتماعی خود بپردازند.
تراکم و انبوه افراد در مکان‌های ساحلی با وسعت محدود، خود می‌تواند محل و بستر مناسبی برای مسائل اجتماعی باشد زیرا براساس اصول روانشناسی، تراکم بالای جمعیت در مکانی محدود با اختلالات رفتاری و ناهنجار‌ی های اجتماعی رابطه مستقیم دارد.
۵-تا زمانی که ساحل دارای اولویت کارکرد اجتماعی بالاتری نسبت کارکرد زیستی خود باشد، امکان بروز مسائل اجتماعی در آن زیاد هست.
پیشنهادها:
حضور فعالانه رسانه‌های گروهی، بالاخص صدا و سیما برای روشنگری و پیشگیری از ترویج فرهنگ ابتذال در مازندران حضور یافته اند.
بهره مندی از ظرفیت فضای مجازی و گروه‌های همسو برای القاء قانون مندی و ارتقاء سطح آگاهی عموم پیرامون پیشگیری از شیوه‌های نو در ترویج رفتار‌های غیر همسو با هدایت راهبردی دستگاه‌ها.
راه اندازی قرارگاه فرهنگی با مشارکت تمامی دستگاه‌های متولی فرهنگ در استان برای تقویت باور‌های ملی و مذهبی و کاهش گرایش به فرهنگ ابتذال در بین خانواده‌ها و نسل جوان و نوجوان.
استفاده از توان سازمان‌های مردم نهاد تقویت گروه‌های تبلیغی در طرح‌های دریا، مسئولیت اقدامات فرهنگی را به این گروه‌های واگذار و از سوی دستگاه‌ها پشتیبانی و حمایت شوند و هر آنچه که در چارچوب سیاست‌های دستگاه‌ها است به این گروه‌ها سپرده شود.
ترتیبی اتخاذ تا نیروی انتظامی با همکاری رسانه ملی آموزش‌های پیشگیرانه خود را برای پیشگیری از رفتار‌های ضدارزشی و اجتماعی در سواحل مازندران را در استان‌های مبدأ بالاخص تهران بزرگ آغاز تا دیدگاه برخی از افراد را که استان را بهترین مکان برای انجام رفتار‌های غیر قانونی و بی بندوباری می‌دانند، تغییر دهند.
فرمانداری‌ها و شهرداری‌های شهر‌های ساحلی با انجام نظارت‌های کاربردی، ضمن مدیریت صحیح بر نحوه ارائه خدمات توسط مجریان طرح‌های سالم سازی دریا برای عموم مسافران و شهروندان، الزامات مورد نظر برای پیشگیری از رفتار‌های غیر اخلاقی و ضد اجتماعی را پیش از آغاز طرح ساماندهی دریا ابلاغ و بر حسن اجرای این الزامات نظارت مستمر داشته باشد و در این راستا از همفکری و همکاری نیروی انتظامی بهره‌مند خواهد بود.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان
