شک و تردید در دل برنجکاران

به گزارش کاسپین24 | امسال بازار برنج مازندران در حالی همچنان کساد و بی رونق مانده که طبق آمار رسمی جهاد کشاورزی برداشت محصول از شالیزارهای استان تقریبا به اتمام رسیده و بر اساس اعلام اتحادیه شالیکوبی داران در هر یک از کارخانه ها به صورت میانگین ۵۰۰ تا ۷۰۰ تن برنج سفید انبار شده که در صورت دستیابی به قیمت منصفانه آماده عرضه است.

بررسی میدانی از وضعیت عرضه و تقاضای برنج در شالیکوبی های مازندران نشان می دهد که بازار این محصول استراتژی همچنان به رغم کاهش قیمت حدود ۳۵ تا ۴۰ هزار تومانی نسبت به سال گذشته کم رونق و بیشتر شالیکاران در فروش محصولشان مردد هستند.

اگرچه دولت برای رونق بازار برنج به نفع کشاورزان خرید برنج ارقام پرمحصول را شروع کرد، اما نکته قابل تامل این است که امسال حدود ۹۰ درصد برنج کشت شده از ارقام محلی است که به اعتقاد کارشناسان اقتصادی و کشاورزان دولت باید با اعلام قیمت کارشناسی و بر اساس هزینه تولید به بازار این نوع ارقام ورود پیدا کند. این درحالی است که وجود حدود ۱۵درصد برنج طارم محلی سال قبل باقی مانده در بازار مزید بر علت شده است.

رکود بازار برنج مازندران در حالی است که هنوز برنج پارساله طارم هاشمی و محلی با قیمت ۶۰ هزار تومان به اندازه کافی در شالیکوبی های استان وجود دارد و تقاضای آن نیز کم است، نکته ای که کشاورزان مطرح می کنند این است که با توجه به افزایش هزینه تولید، این که برنج نو با قیمت برنج پارساله عرضه شود، اصلا برای شالیکاران به صرفه نیست.

قیمت برنج طارم محلی و طارم هاشمی ۲ رقمی که امسال حدود ۹۰ درصد ارقام برنج کشت شده را به خود اختصاص داده، از ابتدای فصل برداشت یعنی اواخرمرداد ماه تاکنون از قرار کیلویی ۶۳هزار تومان شروع و همچنان حداکثر تا ۶۷هزار تومان قیمت گذاری می شود، این قیمت نسبت به اواخر مرداد سال گذشته که از ۱۰۰ هزار تومان شروع شد و حداقل به ۷۵هزار تومان رسید، سبب نگرانی کشاورزان و تردید در فروش محصولشان شده است.

اگرچه عرضه و تقاضا یک اصل مهم در تجارت هر کالایی است و طبق این اصل به دلیل انباشته بودن و عرضه زیادی برنج در قیمت این محصول تاثیر گذاشت، اما نکته مهم براساس بررسی های میدانی این است که در حالی امسال حاصل دسترنج شالیکاران حدود ۴۰ هزار تومان کمتر نسبت به سال گذشته خریداری می شود که هزینه تولید به مراتب بیشتر بوده و مهمتر این که به جزء برنج هیچ کالایی قیمتش کاهشی نبوده است.

اکنون شالیکاران به دلیل نیاز به نقدینگی که بعضی از آنان با قیمت ۶۵ هزار تومان محصول طارم محلی و هاشمی را فروختند، اما آنچه مسلم است این که قیمت به نسبت هزینه تولید بسیار کم است، وضعیتی که بعضی از کشاورزان به دلیل نیاز محصولشان را فروختند.

دست اندرکاران بازار برنج مازندران که عمدتا صاحبان شالیکوبی ها هستند، می گویند که همچنان عمده کشاورزان به علت کم دانستن قیمت، همه محصولشان را وارد بازار نمی کنند، این موضوع از آنجا نشات می گیرد که کشاورزان از ترس اینکه امسال نیز همانند ۲ سال سال گذشته به یکباره با فروش همه محصول، بعد از مدتی قیمت برنج افزایش بیابد، در فروختن محصولشان مردد هستند و انتظار و امید به بالا رفتن قیمت البته تا ۹۰ هزار تومان را دارند.

ذکر این نکته نیز مهم است که در حال حاضر قیمت برنج طارم هاشمی و طارم محلی در خرده فروشی های استان تا ۸۵ هزار تومان و همین برنج در شهر های بزرگ نظیر تهران و مشهد تا ۱۳۵ هزار تومان خرید و فروش می شود، نمونه هایی از قیمت فروش ذکر شده را می توانید در تبلیغات فضای مجازی به راحتی مشاهده کنید.

مخرج مشترک اظهارات شالیکاران منطقه مرکزی و مدیران شالیکوبی های مازندران و همچنین اظهارات کارشناسان نشان می دهد که شالیکاران از ضرر ناشی از افزایشی شدن قیمت برنج پس از فروش محصولشان طی چند ماه آینده هراس دارند، موضوعی که سال گذشته به دلیل این نگرش متضرر شدند اما در سال ۲ سال گذشته کسانی که برنجشان را تا اواخر آذر ماه نفروخته بودند، محصولشان را از آن زمان به بعد ۲ تا سه برابر بیشتر فروختند.

تصمیمِ سخت

پارسال بسیاری از کشاورزان شالیکار مازندران بخشی قابل توجهی از برنجشان را پس از کشف قیمت ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومانی در اواخر مرداد ماه به فروش نرساندند، ولی قیمت برنج پس از آن طی سه تا چهار مرحله کاهشی شد؛ کاهش قیمتی که سبب شد تا برنج سال گذشته به امید افزایش قیمت به زمان برداشت و ورود برنج جدید هم برسد. وضعیتی که مدیر یکی از واحد های شالیکوبی مستقر در بخش لاله آباد شهرستان بابل مقصر آن را از ناحیه بعضی از کشاورزان و واسطه ها که طمع کرده بوده اند دانست و گفت:‌ این که برنج سال گذشته همچنان در شالیکوبی ها باشد، در طول سال های شالیکاری شمال اصلا سابقه ندارد.

محمد پور موسوی با اظهار این که بعضی از کشاورزان و بیشتر واسطه ها که برنج سال گذشته را در چنین روزهایی که با ۸۵ تا ۹۵هزار تومان خرید و فروش می شده است را قبول نداشتند، به امید افزایش قیمت، همچنان برنج روی دستشان باقی مانده است، ادامه داد:‌ این امر سبب شد تا برنج نو امسال به ۶۳ هزار تومان برسد، وضیعتی که تصمیم را بریا خرید و فروش برای هر طرف سخت کرده است.

وی وضعیت فعلی بازار برنج امسال مازندران در شالیکوبی ها را " خود کرده را تدبیر نیست " توصیف کرد و گفت: عمده دلیل کاهش قیمت، اگرچه واردات بی رویه برنج های خارجی نیز است، اما این که برنج عطری طارم هاشمی و محلی سال گذشته کشاورزان و تاجر همچنان در شالیکوبی های استان وجود داشته باشد، مزید بر علت شده است.

این کارشناس بازار برنج مازندران قیمت هر کیلو برنج طارم هاشمی و محلی را حداکثر ۶۷هزار تومان اعلام کرد و بیان داشت: اکنون عرضه و تقاضا با این قمیت بسیار کم است، اما کشاورزانی که نیاز به نقدینگی دارند محصولشان را عرضه می کنند و خریدار هم با تضمین داشتن فروش در استان های دیگر، به صورت همزمان انجام می دهد.

پورموسوی با ذکر این نکته که این روزها عرضه به نسبت به تقاضای خرید از سوی کشاورزان نیازمند به نقدینگی بیشتر شده است، در عین حال گفت:‌ تاجران برنج نیز به امید افزایش قیمت و سود بیشتر پای معامله نمی آیند، بلکه همزمان که خرید را در شالیکوبی ها انجام می دهند، خریدشان را با گرفتن سود منطقی روانه بازار استان های دیگر می کنند.

کشاورزان از قیمت فعلی برنج ناراضی هستند

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران با اظهار این که برداشت محصول شالی از شالیزارهای استان به پایان رسیده است، گفت:‌ به رغم این که شالیکاران با دغدغه تنش کم آبی و خشکسالی همراه با هزنیه بالای انواع نهاده های کشاورزی از جمله سموم برداشت محصول را انجام داده اند، اما قیمت پایین و کم رونقی بازار آنان را دلسرد کرده و درواقع ناراضی هستند.

خلیل حقیقی افزود: تعیین کف قیمت کارشناسی بر اساس هزینه تمام شده و حاشیه سود مناسب کشاورزان برای ارقام محلی طارم و هاشمی که حدود ۹۰ درصد سطح زیر کشت استان را شامل می شود، ضروری است.

وی تاکید کرد :‌ تعیین کف قیمت کارشناسی برنج کیفی طارم و هاشمی بر اساس قیمت تمام شده باید در اسرع وقت اعلام شود تا کشاورزان نسبت به حفظ زمین و تداوم کشاورزی رغبت کنند. امروز شالیکاران مازندران و گیلان که ۸۵درصد برنج کشور را تولید می کنند، به حمایت جدی مسوولان نیاز دارند.

وی با اشاره به این که شالیکاری فعالیت کاری و درآمد اصلی مردم مازندران است، گفت:‌ درآمد آنان با فروش یکجای محصولشان برای یکسال است، در حالی که متاسفانه همواره قیمت انواع کالاهای اساسی به طرف بالا است و متوسط درآمد شالیکاران تحت شعاع نوسانات قیمت دیگر کالاها قرار می گیرد.

این مسوول جهادکشاورزی مازندران برابری قیمت برنج وارداتی درجه یک پاکستانی با قیمت عمده فروشی طارم هاشمی را ظلم در حق کشاورزان دانست و گفت: اکنون برنج درجه یک پاکستانی در بسته بندهای ۱۰ کیلو گرمی تا ۷۵هزار تومان در فروشگاه های زنجیره ای عرضه می شود، در حالی که برنج طارم هاشمی تولید داخل در عمده فروشی ها با این قیمت هم خرید و فروش نمی شود.

وی حداکثر هزینه انجام سورتینگ و بسته بندی را کیلویی ۱۰ هزار تومان عنوان کرد و بیان داشت: اگر به مساله هزینه تولید و قیمت برنج های تولید داخل توجه نشود، حفظ زمین های کشاورزی در استان زیر سووال می رود.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران با ذکر این نکته که اکنون فاصله قیمت ارقام محلی با ۲ نوع رقم پرمحصول ندا و شیرودی بسیار بالا است، ادامه داد: در واقع قیمت ارقام پرمحصول به عنوان راهبرد دولت در خود اتکایی تولید برنج داخلی بسیار کم است، بررسی ها نشان می دهد که حداقل قیمت ارقام پرمحصول با توجه به هزینه تمام شده باید ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان باشد تا شالیکاران نسبت به این راهبرد دولت، اهتمام کنند.

حقیقی با ذکر این نکته که اکنون تا ۱۵درصد قیمت برنج وارداتی که در فروشگاه های زنجیره ای عرضه می شود بیشتر از قیمت خرید تضمینی ندا و شیرودی تولید داخل است، ادامه داد :‌ وقتی قیمت تمام شده برنج عطری کیفی طارم و هاشمی که همه دنیا متقاضی این دو نوع برنج ایرانی هستند، ‌ ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان برآورد می شود، چطور کشاورز راضی به فروش محصول خودش شود.

لزوم ورود دولت در اعلام کارشناسی هزینه تمام شده برنج محلی و عرضه آن در بازار

اهمیت اعلام کارشناسی هزینه تمام شده برنج کیفی طارم و هاشمی به این دلیل است که امسال حدود ۹۰درصد سطح کشت برنج از ارقام محلی بوده است، طبق آمار رسمی جهاد کشاورزی مازندران، امسال ۲۰۹ هزار و ۷۳ هکتار اراضی از زمین های کشاورزی مازندران زیر کشت برنج رفته است که ۱۸۰ هزار و ۹۶۱ هکتار از آن زیر کشت ارقام محلی طارم و طارم هاشمی و ۲۸ هزار و ۱۱۲ هکتار نیز به کشت ارقام پرمحصول اختصاص یافت.

نگاهی به آمار کشت ارقام پرمحصول در مازندران طی سال های اخیر نشان می دهد که امسال پایین ترین سطح کشت ارقام پرمحصول در طول تاریخ ورود راقام پرمحصول به زمین های کشاورزی استان به ثبت رسید، این آمار یعنی آب رفتن کشت برنج ارقام پرمحصول در شالیزارهای مازندران است.

اگرچه طرح حمایتی خرید توافقی برنج در مازندران آغاز و طبق آمار جهاد کشاورزی استان تاکنون بیش از ۱۶هزار تُن برنج از کشاورزان خریداری شده است، اما به نظر می رسد تا زمانی که قیمت برنج محلی از سوی کارشناسان مشخص نشود، بازار رونق نسبی نخواهد گرفت.

برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود. استان مازندران تولید کننده ۷۲ نوع محصول زراعی و باغی است که در تولید ۱۵ محصول رتبه اول تا سوم را دارد.

این استان با برخورداری از تنها ۲ و نیم درصد زمین کشاورزی کشور، سالانه هفت درصد از تولیدات کشاورزی و ۱۱ درصد از ارزش اقتصادی محصولات کشاورزی کشور را در اختیار دارد.

منبع : ایرنا