خودکفایی ناگهانی به بهای خشکسالی در مازندران

به گزارش کاسپین24؛سال گذشته دولت اعلام کرد در تولید گندم به خودکفایی داخلی رسیده ایم، حجم خرید و گندم انبار شده نشان از مازاد مصرف داخلی می داد به طوری که دولت برای ذخیره این حجم زیاد گندم، بخش خصوصی را وارد عرصه کرد.در مازندران نیز حجم ذخیره سازی گندم به بیش از 100 هزار تن رسیده است و این خودکفایی موجب شد تا واردات گندم به کشور پس از یک دهه متوقف شود.
با تحسین این موفقیت به دست آمده باید یک نکته قابل تامل را بررسی کرد. دست یابی به خودکفایی آنی بدون برنامه طولانی مدت یقینا آسیب هایی را نیز به همراه خواهد داشت چرا که همیشه موفقیت کمی، موفقیت کیفی را به همراه ندارد.
 دست یابی به خودکفایی بدون برنامه ریزی طولانی مدت یقینا تبعات ملمومسی را در آینده خواهد داشت.
*خودکفایی در تولید،کیفیت گندم را کاهش داده است
 عضو کارگروه گندم و آرد انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذایی مازندران در گفتگوی با خبرنگار بیداری اندیشه به خودکفایی گندم اشاره کرد و گفت: دولت به سمت خودکفایی پیش رفت اما این خودکفایی ناگهانی یقینا از کیفیت آرد کاسته و باید برای خودکفایی تولید گندم داخلی برنامه ی چند ساله در نظر گرفته شود.
سلمان صفایی خواستار اصلاح روند موجود در کشت گندم استان شد و بیان کرد: بهبود مسمتر برای افزایش کیفیت باید از کشت گندم شروع شود و این نیازمند انتخاب یک رقم خوب و مناسب است که با شرایط اقلیمی مقاوم باشد و گندمی تولید کند که حداقل 12 درصد پروتئین داشته باشد.
عضو انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذایی مازندران با بیان اینکه سیاست گذاری در بهبود کیفیت گندم با امنیت غذایی سه میلیون نفر در استان ارتباط دارد، اظهار کرد: گندم های مازندران رتبه دوم کشور را در بحث کیفیت داشتند اما روند اقلیمی موجب کاهش تولید گندم های با کیفیت شد که دارای حداقل 12 درصد پروتئین باشد.
سلمان صفایی با بیان اینکه سیاست جدید در کشت گندم تا حد زیادی کیفیت تولیدی گندم ها را بهبود بخشیده است، اظهار کرد: سه رقم گندم در مازندران تولید می شود که حداکثر پروتئین آن ها 11 تا 12 درصد است در این میان رقم مروارید نیز به تغییرات آب و هوایی بسیار حساس است.
* خودکفایی گندم موجب کاهش 17 درصدی منابع آبی
نکته دیگر نیز تهدید منابع آبی در خودکفایی یکباره در محصولات کشاورزی است. تولید یکباره چنین حجمی از غلات در کشور یقینا روی منابع و ذخایر آبی تاثیرگذار خواهد بود در این خصوص مدیر کل هواشناسی مازندران چندی پیش در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بیان کرد: خودکفایی در تولید گندم موجب کاهش 17 درصد از منابع آبی کشور شده است.
رضوی افزود: خاک جلگه ای مازندران نیز با افزایش روند مهاجرت و مصرف انسانی رو به زوال رفته به گونه ای که هم اکنون نیمی از جلگه مازندران وجود ندارد.
*کاهش منابع آبی در ابتدای خودکفایی، طبیعی است
این موضوع را با رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران مطرح کردیم، دلاور حیدرپور با بیان اینکه دخالت بشر باعث کاهش باران در دنیا شده است، اظهار داشت: روزگاری مازندران بیش از 720 میلی متر بارش باران داشت که هم اکنون به 620 میلی متر رسیده و این تبعات دخالت غیر منطقی بشر در طبیعت است.
 وی با تاکید بر اینکه دست یابی به خودکفایی در محصولات کشاورزی کاهش منابع آبی را به همراه دارد، اظهار کرد: در تمام کشورهای دنیا وقتی به خودکفایی محصولات کشاورزی می رسند با کاهش منابع آبی مواجه می شوند که امری طبیعی است.
 مدیرکل جهاد کشاورزی مازندران افزود: برای حفظ دست آوردهای کشاورزی می بایست منابع آبی کشور حفظ و تقویت شود ،هم اکنون برداشت از آب های زیرزمینی بیش از تغذیه سالانه و حدود 11 میلیارد متر مکعب است.
حیدرپور یکی از راهکارهای حفظ منابع آبی را مهار آب های سطحی و مدیریت مصرف آب کشاورزی دانست و بیان داشت: دولت از صندوق ذخیره ملی 10 میلیارد دلار در اختیار وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو قرار داده تا بتوانند آب های مرزی را مهار کنند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران تصریح کرد: اقداماتی برای مهار آب های سطحی، افزایش عملکرد تولید با آبیاری تحت فشار و ارائه تسهیلات بلاعوض برای لاینینگ اراضی در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی است تا بتوان منابع آبی را حفظ و در مصرف آن مدیریت کرد.
*نباید خودکفایی به بهای خشکسالی رقم بخورد
رسیدن به خودکفایی امری تحسین برانگیز است اما نباید به هر قیمتی به یک هدف دست یافت اگر خودکفایی تولید گندم و غلات به بهای خشکسالی رقم می خورد بهتر است دولت اقدامات محطاط تری داشته باشد چرا که برگشت منابع آبی در شرایط خشکسالی بسیار پر هزینه و صعب الوصول است. مازندران دارای 86 هزار حلقه چاه غیر مجاز است که سفره های زیر زمینی استان را با خطرهای جدی روبرو کرده است، اگر به این موضوع درست توجه نشود یقینا با بروز خشکسالی امنیت غذایی با خطر جدی مواجه خواهد شد. بهتر است برای دست یابی به خودکفایی محصولات مهم کشاورزی برنامه ای طولانی مدت و به صورت چشم انداز تحقق چند ساله طرح ریزی شود.

نویسنده مطلب:روزبه اربابی دوهفته نامه بیداری اندیشه