بنگاه‌های رسانه‌ای تا زمانی که عامل به تغییر ساختاری و محتوایی خود نباشند نمی‌توانند عامل توسعه مطلوب در جامعه باشند.
به گزارش کاسپین24 | رسانه‌ها در جوامع دموکراتیک نقش اجتماعی مهمی برعهده دارند، گرچه ممکن است مداخله دولت در زمینه‌ی اقتصادی سودمند باشد، اما در مواقعی مداخله دولت مانع از ایفای نقش مهمی از سوی رسانه‌ها می‌شود و دیگر نمی‌توان گفت مداخله دولت نتایج مطلوب به دنبال دارد، به همین دلیل مداخله دولت در رسانه‌های همراه با تنش‌هایی است.
خاموشی مطبوعات و رسانه‌ها، یعنی خاموشی فرهنگ، یعنی اینکه مردم، هنرمندان، دموکراسی و حتی مساجد دیگر بین خود و حاکمیت تریبونی نخواهند داشت. حال که مطبوعات ایران با بحران اقتصادی و معضلات چاپ و انتشار و توزیع مواجه هستند، این مطبوعات است که به‌شدت نیازمند توجه، تفقد، بودجه و حمایت و راهبرد اساسی هستند. همچنین خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری نیز با مشکلات متعدد اقتصادی روبه‌رو هستند و آن‌ها نیز وضعی بهتر از مطبوعات ندارند.
نظر به اینکه مطبوعات و رسانه‌ها به‌عنوان نبض پرتپش دمکراسی از دیرباز پاتوق عموم اهالی فرهنگ و هنر و رسانه بوده و هست و از این رهگذار با مردم و مسوولان ارتباط تنگاتنگ و بایسته‌ای دارند و از همه مهم‌تر از آنجا که شغل و اقتصاد خانواده‌های هزاران فعال مطبوعاتی، نویسندگان، دبیران سرویس‌ها، سردبیران، خبرنگاران، عکاسان، چاپخانه‌داران، صنف کاغذ و لوازم چاپ ونشر، کیوسک‌های مطبوعاتی، اپراتور‌های توزیع و ... مستقیم و غیرمستقیم با ادامه حیات مطبوعات ارتباط مستقیم دارد، چنانچه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای احیای مطبوعات و رسانه‌های ایران و نیز پیگیری مطالبات آنان برنامه‌ای نداشته باشد، امید‌های اصحاب مطبوعات به یأس بدل گشته و در آینده نه‌چندان دور، نه‌تن‌ها شاهد شکست و تعطیلی مطبوعات و رسانه‌های محلی بلکه شاهد اغمای تدریجی مطبوعات شاخص کشوری خواهیم بود و به‌تبع آن موجی از بیکاری بر خیل انبوه بیکاران کشور افزوده خواهد شد کما آنکه اکنون نیز شاهد آن هستیم و هر هفته تعدادی از فعالان رسانه‌ای به دلیل تعطیلی نشریات و رسانه‌هایشان بیکار می‌شوند.
دولت و اقتصاد رسانه
سینا قربانی کارشناس‌ارشد مطالعات فرهنگ و رسانه با اشاره بر اینکه رسانه‌ها در جوامع دموکراتیک نقش اجتماعی مهمی برعهده دارند، گفت: گرچه ممکن است مداخله دولت در زمینه اقتصادی سودمند باشد، اما در مواقعی مداخله دولت مانع از ایفای نقش مهمی از سوی رسانه‌ها می‌شود ودیگر نمی‌توان گفت مداخله دولت نتایج مطلوب به دنبال دارد، به همین دلیل مداخله دولت در رسانه‌ها همراه با تنش‌هایی است.
او افزود: دولت از چهار طریق می‌تواند در اقتصاد بازار رسانه‌ها مداخله کند؛ وضع قوانین و مقررات بازدارنده، اعطای مزایا و امتیازات، پرداخت یارانه و وضع مالیات که باید در تمامی این زمینه‌های اقدامات کارشناسی صورت پذیرد اقداماتی که در دولت یازدهم و دوازدهم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعنوان متولی رسانه‌های مکتوب و الکترونیکی از آن غافل شد و میلیارد‌ها تومان بودجه فرهنگی و مطبوعاتی کشور را صرف اقدامات سلیقه‌ای نمود.
این کارشناس رسانه با بیان اینکه حداقل میتوان سه استراتژی اصلی رشد بنگاه رسانه‌ای را مشخص کرد، گفت: بنگاه رسانه‌ای مجموعه متنوعی از انواع سازمان‌های تجاری، از ناشر مجله برخط تا شرکت‌های بزرگ تلویزیونی و از شرکت تله‌ماتیکی تا شرکت‌های بزرگ چندملیتی ثبت‌شده در بازار بورس را در برمی‌گیرد و گسترش افقی، عمومی و قطری را میتوان بعنوان ۳ استراتژی رشد بنگاه رسانه‌ای مشخص کرد
قربانی ادامه داد: نکته‌ی مشترک همه‌ی بنگاه‌ها این است که آن‌ها به نحوی بر تولید، بسته‌بندی یا توزیع محتوای رسانه‌ای اقدام می‌کنند، اما بااین‌حال بنگاه رسانه‌ای در بسیاری موارد با دیگر بنگاه‌ها تفاوت‌های عمده‌ای دارد؛ به‌عنوان‌مثال اگر بپذیریم در بسیاری از بنگاه‌ها کسب سود و به دست آوردن سهم بیشتری از بازار هدف نهایی است، دست‌کم در مورد بنگاه‌های رسانه‌ای این‌گونه نیست و هدف یک بنگاه رسانه‌ای می‌تواند علاوه بر سود بیشتر طیف وسیعی از اهداف غیرمادی را در برمی‌گیرد.
اقتصادی‌سازی مطبوعات محلی
قربانی با اشاره بر اینکه صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع به‌عنوان دو مفهوم مهم علم اقتصاد ازجمله مزیت‌های مهم بنگاه‌های رسانه‌ای است و دلایل بسیاری را میتوان برای اثبات اهمیت این مفاهیم در اقتصادی‌سازی بنگاه‌های مطبوعاتی برشمرد، گفت: اساساً بنگاه‌های بزرگ رسانه‌ای می‌توانند نهاده‌های موردنیاز خود را با خرید عمده از بازار، بسیار ارزان‌تر از بنگاه‌های کوچک تهیه کنند و با توجه به اینکه تولید در مقیاس بیشتر هزینه‌های ناچیزی را به بنگاه وارد می‌کند درنهایت سود بیشتری عاید بنگاه می‌شود.
این فعال رسانه‌ای افزود: نباید از نظردور داشت که احتمالاً گستره انتشار و استقبال مخاطبان از محصولات تولیدی بنگاه‌های رسانه‌ای به نسبت رسانه‌های خرد بیشتر است و از سوی دیگر هنگامی‌که بتوان از نهاده‌های تخصصی تولیدیک محصول برای تولید محصول دیگری مجدداً استفاده کرد پس‌انداز به وجود می‌آید.
او گفت: ماهیت محصول رسانه‌ای به‌گونه‌ای است که میتوان یک محصول تولیدشده برای یک بازار را مجدداً تغییر شکل داد و در بازار دیگری فروخت به‌عنوان مثال، اخبار منتشر شده در روزنامه را میتوان به‌صورت یک گزارش تجمیعی در هفته‌نامه منتشر و هر دو را در پایگاه الکترونیکی بنگاه و شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد و بدین ترتیب صرفه‌ی تنوع برای بنگاه مطبوعاتی ایجاد می‌شود.
غالب مدیران رسانه فاقد تخصص هستند.
این کارشناس‌ارشد مطالعات فرهنگ و رسانه، گفت: متاسفانه در دولت یازدهم و دوازدهم بیش از ۱۳ هزار مجوز رسانه‌های مکتوب و الکترونیکی صادر شده است و اغلب مدیران مسئول سوادرسانه‌ای یاتخصص لازم درحوزه‌ی مطبوعات نظیر شیوه‌های خبرنویسی و گزارش‌نویسی یا آشنایی دقیق به قوانین ومقررات مطبوعاتی راندار دکه این مسئله یک ضعف اساسی برای رسانه‌های محلی قلمداد می‌شود.
قربانی با بیان اینکه مدیر و صاحب رسانه باید توأمان نگاه فرهنگی و نگاه اقتصادی داشته باشد، افزود: در نگاه فرهنگی باید بتواند زمینه‌های تأمین محتوا را فراهم سازد و شاخص‌های دروازهبانی خبر را برای روزنامه‌نگاران و خبرنگاران تبیین کند و در نگاه اقتصادی باید بتواند رسانه را به سوددهی برساند، تعامل سازنده با نهاد‌های و موسسه‌های اقتصادی محلی داشته باشدو به مسیر تولید محتوا، چاپ و توزیع رسانه آشنایی کامل داشته باشد لذا مدیریت رسانه یک حرفه کاملاً تخصصی است.
