اگرچه طبق آمار هواشناسی میانگین بارندگی در پنج ماهه سال آبی جاری مازندران ۵۵ درصد افزایش را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می دهد، اما کارشناسان معتقدند با توجه به وضعیتی که برای ذخایر برفی ارتفاعات البرز پیش آمده است، افزایش آمار بارندگی‌ها تضمین‌کننده مناسبی برای بدون چالش بودن بهار و تابستان ۱۴۰۳ استان نیست.
به گزارش کاسپین24 | طبق گزارش هواشناسی مازندران، میانگین بارش در پنج ماهه سال زراعی جاری استان ۳۳۲.۳ میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۳۳۶.۵ میلیمتر بوده، ۳.۱ درصد کاهش ولی نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۲۱۴ میلیمتر بوده، حدود ۵۵ درصد افزایش داشته است.
میانگین بارش بهمن سال ۱۴۰۲ استان مازندران ۶۸.۹ میلی متر بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۶۵.۴ میلی متر بوده، حدود پنج درصد افزایش و در مقایسه با بهمن سال قبل که ۵۷ میلی متر بوده، حدود ۲۱ درصد افزایش داشته است.
اگرچه طبق داده های آماری هواشناسی مازندران از ابتدای سال زراعی جاری یعنی مهر تا بهمن ماه به طور متوسط شاهد افزایش بارندگی نسبت به سال قبل هستیم، اما نگرانی کشاورزان به خصوص برنجکاران نسبت به کشت و کار زیاد است چراکه جای خالی برف در قله دماوند و ارتفاعات البرز که باید در بهار و تابستان پیش رو به تدریج آب شده و روان آب های رودخانه ها شکل بگیرد، مبنای فعالیت های کشاورزی است.
افزایش دمای هوا طی سال‌های اخیر به ویژه در ماه‌های سرد سال پیامدهای مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کاهش ذخایر برفی است. این روزها اگر از هر نقطه‌ای در مازندران به ارتفاعات این استان بیندازیم کاهش میزان پوشش برف را می‌بینیم. اتفاقی که به دلیل افزایش دمای هوا رخ داده و سبب شده که از یک سو بارش‌ها در ارتفاعات عمدتا به جای برف به صورت باران رقم بخورد و از سوی دیگر همان میزان برفی هم که گاهی در مناطق کوهستانی می‌نشیند به سرعت ذوب شود.
به استناد آمارهای منتشر شده در خبرها، زمستان ۱۳۹۵ مساحت مناطق پوشیده از برف در ارتفاعات مازندران یا به عبارتی وسعت ذخایر برفی مازندران حدود ۱۳ هزار کیلومتر مربع بود. اما این رقم در حال حاضر طبق آمارهای موجود به شدت کاهش یافته است.
طبق آمار هواشناسی میانگین دمای هوای پنج ماهه سال زراعی جاری استان مازندران منتهی به بهمن ماه امسال ۹.۸ درجه سلسیوس بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۶.۵ درجه سلسیوس بوده، ۳.۳ درجه سلسیوس افزایش داشته است و نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۷.۱ درجه سلسیوس بوده، ۲.۷ درجه سلسیوس افزایش نشان می دهد.
میانگین دمای هوای بهمن سال ۱۴۰۲ استان مازندران ۷.۴ درجه سلسیوس بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۹.۱ درجه سلسیوس بوده ۲.۸ درجه سلسیوس افزایش و نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۶.۱ درجه سلسیوس بوده، ۱.۳ درجه سلسیوس افزایش داشته است.
داده های هواشناسی مازندران نشان می دهد که میانگین بارش آذر ماه سال جاری ۵۹.۵ میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که حدود ۷۰ میلیمتر بوده، حدود ۱۴ درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۳۸ میلیمتر بوده، ۵۵ درصد افزایش داشته است.
طبق آمار میانگین بارش آبان سال ۱۴۰۲ استان مازندران ۶۷ میلی متر بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۸۲ میلی متر بوده، حدود ۱۹درصد کاهش و نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۵۱ میلی متر بوده، ۴.۳۱ درصد افزایش داشته است.
همچنین به استناد آمار در مهر ماه امسال به عنوان نخستین ماه سال آبی جاری میانگین بارش ۹۶ میلی متر بوده که نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۷۰ میلی متر بوده، حدود ۳۷ درصد افزایش و نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۴۸ میلی متر بوده، ۱۰۰ درصد افزایش داشته است.
مازندران استانی با محور تولیدی کشاورزی است که تقریبا کشت تمامی محصولات آن به بارندگی و ذخیره سازی آب بستگی دارد. طبق آمارهای رسمی تعداد بهره برداران بخش کشاورزی مازندران حدود ۵۰۰ هزار نفر است و هرگونه تغییر در بارندگی به صورت مستقیم بر زندگی و معیشت آنان و در نهایت بر امنیت غذایی کشور که مازندران نقش حدود ۱۲ درصدی در تولید ارزش افزوده آن دارد، اثرگذاری خواهد کرد.
یکی از تبعات درازمدت تغییرات اقلیمی در مازندران که قطب کشاورزی ایران محسوب می شود و بخشی از تامین امنیت غذایی کشور را بر عهده دارد، آسیب پذیر شدن گونه های مختلف کشاورزی بویژه در مناطق جلگه ای است.
گونه های کشاورزی در مازندران علاوه بر نیازمندیشان به آب و بارندگی کافی، در برابر کاهش یا افزایش ناگهانی دمای هوا نیز حساس هستند.
شالیکاران مازندران همسو با تغییر آب و هوایی و افزایش بارندگی در چند سال اخیر عملیات شخم و شیار زمستانه زمین های شالیزاری را با هدف استفاده بهینه از آب جاری و مبارزه با آفت کرم ساقه خوار انجام می دهند.
کارشناسان کشاورزی بهترین زمان برای خزانه گیری برنج را نیمه اول فروردین می دانند، اما در یک دهه اخیر به دلیل تغییرات آب و هوایی و از پنج سال پیش با هدف کشت دوم، شمار زیادی از شالیکاران بویژه کشاورزان حوزه آبریز دشت هراز در شهرستان های فریدونکنار، آمل، بابل، بابلسر و محمود آباد از دهه اول اسفند خزانه گیری را آغاز می کنند.
تا قبل از سال ۱۳۹۲ به طور معمول خزانه گیری برنج از اوایل فروردین آغاز می شد و بوته شالی از دهه سوم اردیبهشت به زمین اصلی برای نشاکاری انتقال می یافت، اما این فرایند با هدف کشت مجدد و استفاده از روان آب های زمستانی سال به سال جلوتر آمده است.
برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است. مازندران با تولید حدود یک میلیون تن برنج سفید، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور را تامین می کند.
منبع : ایرنا
